Dezynfekcja (po polsku dosłownie oznacza odkażanie) – postępowanie mające na celu maksymalne zmniejszenie liczby drobnoustrojów w odkażanym materiale. Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów, a nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe. Zdezynfekowany materiał nie musi być jałowy. Dezynfekcja, w przeciwieństwie do antyseptyki dotyczy przedmiotów i powierzchni użytkowych.

Wyniki dezynfekcji zależą od trzech czynników:

    * drobnoustroju – gatunek, liczba, aktywność fizjologiczna,
    * środka dezynfekcyjnego – właściwości chemiczne i fizyczne, stężenie, czas działania,
    * środowiska – temperatura, wilgotność, pH, obecność materii organicznej, poziom kationów Ca2+ i Mn2+ itp.

Do dezynfekcji stosuje się metody fizyczne i chemiczne.

Czynniki fizyczne używane do dezynfekcji:

    * Para wodna - do dezynfekcji wcześniej oczyszczonego sprzętu, odzieży, unieszkodliwiania odpadów, używa się pary wodnej w temperaturze 100–105 °C pod zmniejszonym ciśnieniem (0,5–0,45 atm). Pary wodnej pod normalnym ciśnieniem używa się do odkażania m.in. wyposażenia sanitarnego.
    * Promieniowanie - do odkażania używa się promieni UV o długości fali 256 nm, które niszczą drobnoustroje w powietrzu i na niezasłoniętych powierzchniach.

Czynniki chemiczne używane do dezynfekcji:

    * czwartorzędowe sole amoniowe
    * alkohole, np. alkohol etylowy, alkohol izopropylowy
    * aldehydy, np. formaldehyd, aldehyd glutarowy
    * związki fenolowe, np. krezol, rezorcynol
    * biguanidy, np. chlorheksydyna
    * związki metali ciężkich, np. srebra, miedzi, rtęci
    * związki halogenowe, np. jodyna, chloramina, jodofory
    * fiolet krystaliczny (barwnik), mleczan etakrydyny (Rivanol)
    * utleniacze - nadtlenki, np. H2O2 lub nadmanganiany, np. nadmanganian potasu
    * tenzydy, np. mydła
    * kwasy i zasady.

Im dłuższy jest czas działania i im wyższe stężenie środka dezynfekcyjnego, tym większa liczba drobnoustrojów zostanie zniszczona. Ze względu na to, iż środki chemiczne zwykle nie działają w środowisku suchym, ważny jest również stopień ich wilgotności, co jest szczególnie istotne w dezynfekcji powietrza.